حقوق و تکالیف زوجین نسبت به یکدیگر (قسمت دوم)

سخنرانی سرکار خانم فردفانی در هیات نینوا در جمع بانوان

«جلسه چهار»

در جلسات گذشته درباره جایگاه نظام خانواده و نقش مؤثر آن در کاهش آسیب های اجتماعی مباحثی مطرح شد.

در ادامه ی بحث به موضوعات تأثیرگذار دیگری در این راستا می پردازیم.

– زینت و آراستگی زن که در دو مقوله و دوبخش کاملا متفاوت تعریف می شود:

▫️در خانه و برای همسر

▫️خارج از نهاد خانواده و برای نامحرم

استفاده از ابزار آرایش و آراستگی در ایجاد جذابیت برای همسر بسیار تأثیر گذار است ، اما استفاده از این ابزار برای نامحرم و غیر از همسر قطعا جامعه و حتی سلامت روحی خود فرد را دچار آسیب خواهد کرد. طبق روایت، آراستگی ابزاری است که محبت شوهر به زن را اضافه می‌کند .

امروزه (غالبا نه قطعا) عکس العمل زنان در مقابل این ابزار به دو صورت تعریف می شود :

۱.زنان متدینی که مقید به دین و احکام اسلامی هستند، ولی تا حدودی قید آراستگی را برای همسران خود زده اند.

۲.زنان بی تقوایی که خودشان را بر همگان عرضه می‌دارند و می‌آرایند، و علاوه بر آسیب به خود، پایه های استحکام در سایر خانواده ها را نیز سست می‌کنند.

-یعنی زنانی که نهایت تلاش خود را جهت بهره بردن از ابزار آرایش و پیرایش جهت جذب همسر، به کار گیرند در عین حال مقید به اصول دینی و فقهی باشند، کمتر پیدا می شوند.

🟢نکته ی قابل تاکید اینست که آراستگی زن مسلمان برای همسرش  به عنوان یک وظیفه و تکلیف تلقی شود .

و اما در ادامه بحث نگاه مالکیتی همسران به هم و فرزندانشان به این نکته رسیدیم که در این نوع نگاه، ظرف روان همسر و فرزند پر می‌شود و تأثیرات مخربی را بوجود می‌آورد به طوریکه احساس رفاقتی که باید بین زن و شوهر باشد، به احساس رقابت بین این دو تبدیل می‌شود و در این صورت این خانواده دیگر نمی‌تواند سرچشمه ی صمیمیت و آرامش و عاطفه باشد و در نهایت محبت و مودت در نظام خانواده کم رنگ می‌شود.

آثار نگاه مالکیتی زن به مرد: 

۱️.اگر احساس مالکیت افراط گونه باشد مرد در ابراز علاقه و محبت به همسر خود کوتاهی می‌کند و تاثیرات عاطفی بدی بر روی همسرش می‌گذارد و در نتیجه عنصر مفید بودن از زن گرفته می‌شود‌ و صمیمیت و عاطفه بین زن و مرد کاهش می‌یابد.

۲-.علاوه بر اینکه مرد در برآوردن نیازهای عاطفی برای همسرش کوتاهی می‌کند، در انجام مسئولیت تامین اقتصادی خانواده نیز کوتاهی می‌کند، در حالی که تامین نیازهای عاطفی و اقتصادی خانواده جز وظایف اصلی مرد است .

۳️.تاثیر دیگری که احساس مالکیت افراط گونه زن بر مرد دارد این است که مرد نارضایتی خود را از رفتارهای زن عنوان می‌کند و تمام رفتارهای همسرش (آشپزی، ارتباط با فرزندان، لباس پوشیدن و…) را مورد انتقاد قرار می دهد. ( به عبارتی گیر دادن افراطی مرد به زن رخ می دهد)

۴️دورهمی های مجردی(با گروه دوستان) و شب نشینی دوستانه را جایگزین حضورش در خانواده می‌کند، زیرا از نظر وی اینگونه می‌‌تواند همسر خود را آزرده، از ابزار تلافی برای اعتراض به نداشتن آزادی و حاکمیت خفقان در خانه، نشان دهد.

۵️ شروع به برقراری رابطه خارج از محدوده  و خیانت نیز می تواند از آثار نگاه غلط مالکیتی باشد، هر چند زن در رابطه با همسر هیچ کوتاهی نکرده، بلکه بار مضاعفی هم در جهت کنترل و نظارت افراطی به دوش خود بار کرده است.

نکته: عمدتاً زنانی که قدرت مدیریت بالاتر  و استعداد و بهره ی هوشی بالاتری دارند، اما مهارت و شناخت لازم در برقراری ارتباط با همسر را ندارند به آسیب های ذکر شده مبتلا می‌شوند. زیرا کنترل همه ی اعضای خانواده و احساس مالکیت افراطی  آنان، انرژی مضاعفی را از زن می‌گیرد.

در مقابل شاید زنی قدرت مدیریت بالایی نداشته باشد ولی آزادی را از اعضای خانواده اش سلب نکند، احساس مالکیت نسبت به همسرش ندارد و او را به بند نکشیده است. بنابر این محبت های همسر و فرزندانش به خصوص همسرش به سمتش جاری می‌شود.

معرفی چند مهارت برای حفظ نظام نهاد خانواده (هر روز یک مهارت)

جایگزین کردن مدیریت نرم به جای احساس مالکیت نسبت به اعضای خانواده

به جای احساس مالکیت، احساس امانت نسبت به همسر و فرزندانمان  داشته باشیم. در مورد امانت، مراقبت لازم است نه امر و نهی و تلاش برای تغییر، اما وقتی احساس مالکیت بوجود می‌آید آزادی از طرف مقابل سلب می‌شود و احساس می‌کند اختیار هیچ کاری را ندارد . باید بپذیریم اختیار دیگران تحت تسلط ما نیست.

البته این، بدان معنا نیست که در امر تربیت باید اعضای خانواده را رها کرده و هیچ گونه مدیریتی نداشت، بلکه به جای مدیریت غلط باید پایبند مدیریت نرم شد.

 شناخت درست از جنس وجودی زن و مرد در نظام خانواده

باید با استفاده از شناخت جنس وجودی زن و مرد تلاش کرد که خانواده استحکام پیدا کند. در نظام خانواده، زن از جنس عاطفه و احساس با ویژگی لطافت و طراوت است و خدای متعال مرد را از جنس سختی و  استحکام و اقتدار آفریده است.

در صورت شناخت ویژگی های طرفین و کسب مهارت در ارتباط زن و مرد،  حضور در خانواده به شیرین ترین لذت، تبدیل شده، اعضای خانواده گوارایی زندگی را احساس می کنند.

🔸در نتیجه هر چه اقتدار مرد در نظام خانواده بیشتر باشد ابراز عاطفه و محبت او به زن نیز افزایش می یابد، و نیاز زن به محبت پاسخ داده می‌شود. اما بالعکس هرچه اقتدار مرد در نظام خانواده کمتر شود زنی که نیازمند دریافت عاطفه و محبت است از این عاطفه محروم می‌شود .

🔹قطعا منظور از اقتدار مرد در اینجا، برداشت غلط تولید قدرت و اعمال سلطه بر زن و فرزند نیست، بلکه خداوند متعال مرد را مقتدر آفرید تا ستون و تکیه گاه و پایه و پایگاه زن در زندگی باشد، زنی که سراسر عاطفه و احساس است برای انجام وظایفش، به تکیه گاه نیاز دارد و این است معنای آیه ی شریفه ” الرجال قوامون علی النساء “.